رحم اجارهای چیست و چه کسانی میتوانند از آن استفاده کنند؟ رحم اجارهای یک روش کمک باروری است که در آن یک زن (مادر جایگزین) جنینی را که از تخمک و اسپرم یک زوج دیگر ایجاد شده است، در رحم خود حمل میکند و پس از زایمان، فرزند را به آن زوج تحویل میدهد. این روش برای زوجهایی که به دلایل مختلف نمیتوانند به طور طبیعی بچه دار شوند یا حاملگی برای آنها ممکن یا مطلوب نیست، یک راهحل میتواند باشد.
انواع رحم اجارهای
رحم اجارهای دو نوع کلی دارد: رحم اجارهای کامل و رحم اجارهای جزئی.
- رحم اجارهای کامل: در این نوع، جنین که در رحم مادر جایگزین قرار میگیرد، هیچ ارتباط ژنتیکی با او ندارد و تنها از تخمک و اسپرم زوج اصلی تشکیل شده است. این جنین از طریق لقاح درون لولهای (IVF) ایجاد میشود و به رحم مادر جایگزین منتقل میشود. این روش برای زوجهایی که مشکلات رحمی یا سایر عواملی که مانع از حاملگی طبیعی میشوند دارند، مناسب است.
- رحم اجارهای جزئی: در این نوع، جنین که در رحم مادر جایگزین قرار میگیرد، از تخمک او و اسپرم زوج اصلی یا یک اهداکننده اسپرم تشکیل شده است. این جنین از طریق تلقیح درون رحمی (IUI) ایجاد میشود و به رحم مادر جایگزین منتقل میشود. این روش برای زوجهایی که مشکلات تخمکی یا سایر عواملی که مانع از تولید تخمک میشوند دارند، مناسب است.
شرایط و قوانین رحم اجارهای
رحم اجارهای یک روش پیچیده و حساس است که نیاز به مشاورههای پزشکی، روانی، اخلاقی و قانونی دارد. برای انجام این روش، باید شرایط زیر را رعایت کرد:
- مادر جایگزین باید سنی بین ۲۱ تا ۴۰ سال داشته باشد و حداقل یک بار بچه دار شده باشد.
- مادر جایگزین باید سلامت جسمی و روحی خوبی داشته باشد و از بیماریهای مزمن، ژنتیکی، عفونی یا روانی رنج نبرده باشد.
- مادر جایگزین باید با همسر یا شریک زندگی خود موافقت داشته باشد و از او حمایت بگیرد.
- مادر جایگزین باید با زوج اصلی یک قرارداد کتبی منعقد کند و حقوق و مسئولیتهای خود را مشخص کند.
- مادر جایگزین باید زیر نظر پزشک متخصص ناباروری باشد و تمام مراقبتهای لازم را در دوران حاملگی و زایمان انجام دهد.
- مادر جایگزین باید پس از زایمان، فرزند را به زوج اصلی تحویل دهد و هیچ حقی برای نگهداری از او نداشته باشد.
رحم اجارهای در بسیاری از کشورها قانونی است و قوانین مختلفی برای آن وجود دارد. در ایران، رحم اجارهای در قانون اساسی مورد تایید قرار نگرفته است ولی در برخی از موارد با اجازهی قضایی و با رعایت شرایط شرعی و اخلاقی انجام میشود. برای اطلاع از قوانین رحم اجارهای در ایران، بهتر است با یک وکیل مشورت کنید.
مزایا و معایب رحم اجارهای
رحم اجارهای مانند هر روش دیگری، مزایا و معایب خود را دارد. برخی از مزایا و معایب رحم اجارهای عبارتند از:
مزایا
- رحم اجارهای برای زوجهایی که نمیتوانند به طور طبیعی بچه دار شوند یا حاملگی برای آنها ممکن یا مطلوب نیست، یک فرصت است تا فرزندی داشته باشند که از نظر ژنتیکی به آنها شباهت داشته باشد.
- رحم اجارهای برای زوجهایی که میخواهند فرزندی از جنس خاص داشته باشند یا تعداد فرزندان خود را افزایش دهند، روشی مناسب است.
- رحم اجارهای برای مادران جایگزین یک روش است که میتوانند با آن به دیگران کمک کنند و احساس انجام یک کار خیر و مفید داشته باشند. همچنین میتوانند از پاداش مالی یا معنوی این روش بهرهمند شوند.
معایب
- رحم اجارهای برای زوجهای اصلی یک روش گرانقیمت و زمانبر است که نیاز به انجام مراحل پزشکی، روانی، اخلاقی و قانونی دارد. همچنین ممکن است با مشکلاتی مانند عدم موفقیت در لقاح، سقط جنین، بیماریهای مادر جایگزین یا نوزاد، اختلافات قراردادی یا عاطفی با مادر جایگزین یا دیگران روبرو شوند.
- رحم اجارهای برای مادران جایگزین یک روش خطرناک و پرفشار است که ممکن است باعث ایجاد مشکلات جسمی، روحی، اجتماعی یا خانوادگی برای آنها شود. همچنین ممکن است با احساساتی مانند پشیمانی، افسردگی، دلبستگی یا تنهایی پس از تحویل فرزند مواجه شوند.
نتیجهگیری
رحم اجارهای یک روش کمک باروری است که در آن یک زن (مادر جایگزین) جنینی را که از تخمک و اسپرم یک زوج دیگر ایجاد شده است، در رحم خود حمل میکند و پس از زایمان، فرزند را به آن زوج تحویل میدهد. این روش برای زوجهایی که نمیتوانند به طور طبیعی بچه دار شوند یا حاملگی برای آنها ممکن یا مطلوب نیست، یک راهحل میتواند باشد. اما این روش هم مزایا و هم معایبی دارد که باید در نظر گرفته شوند. برای انجام این روش، باید شرایط پزشکی، روانی، اخلاقی و قانونی را رعایت کرد و با یک مادر جایگزین مناسب و قابل اعتماد همکاری کرد. این روش در برخی از کشورها قانونی است و در برخی دیگر ممنوع یا محدود است. برای اطلاع از قوانین رحم اجارهای در کشور خود، بهتر است با یک وکیل مشورت کنید.